Leptyna

To hormon wydzielany do krwi przez adipocyty (komórki tłuszczowe). Jej działanie związane jest z regulacją spożywanych pokarmów. Wpływa hamująco na ośrodek głodu, poprzez blokowanie powstawania neuroprzekaźników, pobudzających ten ośrodek w mózgu. Odpowiedzialna jest także za informowanie mózgu o zasobach energetycznych organizmu. Poziom leptyny zależny jest od dobowego rytmu jej wytwarzania. Na stężenie leptyny wpływa także rodzaj oraz częstość spożywania posiłków

Poziom leptyny

U zdrowych osób poziom leptyny we krwi szacuje się na około 1 – 5 ng/dl u mężczyzn, a 7 – 13 ng/dl u kobiet. Zależność stężenia leptyny do ilości tkanki tłuszczowej jest wprost proporcjonalna, a więc im więcej tkanki tłuszczowej, tym wyższy poziom wytwarzanej leptyny, która przesyła informacje do mózgu o rezerwuarach energetycznych organizmu. Jeżeli jest jej dużo, mózg powinien pobudzić ośrodek sytości i zacząć spalać tłuszcz. Niestety nadmiar leptyny powoduje wytworzenie oporności na jej działanie, podobnie jak dzieje się w przypadku innego hormonu, jakim jest insulina. Wiele osób z nadwagą nadal je, ponieważ organizm nie odbiera sygnałów, dających znak do wyłączenia uczucia głodu. U takich osób wykrywa się bardzo duże stężenie leptyny we krwi. Pojawia się „odczulenie” na działanie leptyny. Zbyt duże stężenie leptyny nazywane jest czasami hiperleptinemią i przez niektórych uważane jest za zaburzenie metaboliczne.

Od czego zależy poziom leptyny?

Stężenie leptyny we krwi związane jest rytmem około dobowym. Jej najmniejsza ilość pojawia się między przedpołudniem, a północą, zaś największy jej poziom między północą, a wczesnymi godzinami rannymi. Nie jest on jednak stały. Zauważa się jego zmiany przy zaburzeniach cyklu miesiączkowego, przy stosowaniu bardzo nisko lub bardzo wysokoenergetycznych diet oraz przy bardzo dużym wysiłku fizycznym, który związany jest dużym zużyciem energii. Poziom leptyny zależy także od rodzaju i częstotliwości spożywanych pokarmów. Wykazano, że stężenie leptyny we krwi jest o 45% wyższe u osób spożywających posiłki regularnie, niż w przypadku spożycia jednego obfitego posiłku dziennie. Z kolei posiłek bogaty w cukry powoduje wzrost jej ilości we krwi, w porównaniu do posiłku zawierającego duże ilości tłuszczu. Na wydzielanie leptyny do krwi ma wpływ dostępność organizmu do energii, tzn. różnica między ilością energii dostarczanej i wydatkowanej.